Page 11 - Abhijeet Marathi - 3
P. 11
पाठ पाठाचे नाव भाषाज्ान/स्वाध््या्य पाठाचा उद्ेश भाषा कौशल््य नैतिक मूल््य
१. वीरमािा तििाऊ शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, चूक की बरनोबर, ‘रदाजमदातदा वजजदाऊ’ ्यदांच््यदाविष्यीची ि त््यदांच््यदा महदा्न कदा्यदा्थची अिलनोक्न ि संभदाषर् कौशल््य ‘रदाजमदातदा वजजदाऊ’ ्यदां्नी ‘छत्रपती वशिदाजी महदारदाजदां्नदा’ बदालपर्दापदासू्नच संस्कदार आवर् वशक्षर् ्देऊ्न कसे
(गद्य) विरूद्दार्थी शब््द, समदा्न शब््द, चौकट पूर््थ करदा. मदावहती ्देर्े. शूरिीर घडविले, ्यदाची मदावहती सदांगर्े.
२. मा्या शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, विरूद्दार्थी शब््द, जसेच््यदा वसंह आवर् हररर् ्यदांच््यदा असलेल््यदा व्नखळ मैत्रीचे सुरेख उ्ददाहरर् संभदाषर् कौशल््य प्रदाण््यदांची एकमेकदांशी असलेली सुरेख मैत्री ि त््यदा मैत्रीचे िर््थ्न करर्े.
(गद्य) तसे शब््द, वचत्रदात रंग भरदा. सदांगर्े.
३. पाणीच पाणी शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, कनोर्-कनोर्दास म्हर्दाले, ‘पदार्ी हेच जीि्न’ ्यदा उक्तीप्रमदार्े पदाण््यदाचे महत्ति विश्द करर्े. लेख्न ि िदाच्न कौशल््य पदाण््यदाचे महत्ति विश्द करर्े ि पदार्ी हे ्नसले तर कदा्य हनोऊ शकते? ्यदाची जदार्ीि करू्न ्देर्े.
(्नदाट्यछटदा) समदा्नदार्थी शब््द, विरूद्दार्थी शब््द, पदाण््यदाचे विविध स्नोत.
४. तरि्य आई-बाबा शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, चूक की बरनोबर, ‘आई-बदाबदा’ ्यदा ्दनोघदांशीही मुलदांची असलेली जिळीक ि िदाच्न कौशल््य आई-बदाबदा ऑविसलदा व्नघू्न गेल््यदा्नंतर मुलदांच््यदा म्नदातील व््यदाकुळतदा विश्द करर्े.
(पद्य) अ्नुस्िदार, समदा्न अक्षर असर्दारे शब््द, आई-बदाबदांविष्यी मुलदांच््यदा म्नदातील भदाि्नदा व््यक्त करर्े.
मत.
५. संि गाडगेबाबा शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, विरूद्दार्थी शब््द, वलंग, संत गदाडगेबदाबदांचदा जीि्न पररच्य ि ग्दाम स्िच्छतेबदाबतच््यदा अिलनोक्न आवर् संभदाषर् कौशल््य संत गदाडगेबदाबदा ्यदाच््यदा कदा्यदा्थच््यदा महतीची जदार्ीि करू्न ्देर्े.
(गद्य) संत गदाडगेबदाबदांविष्यी मत. त््यदांच््यदा मौवलक कदा्यदा्थची मदावहती ्देर्े.
६. वृध््दांची गरि शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, कनोर्-कनोर्दास म्हर्दाले, िृध््ददांचे घरदात असर्े, म्हर्जेच घरदालदा घरपर् असते, ही जदार्ीि लेख्न, अिलनोक्न आवर् संभदाषर् कौशल््य प्रत््येक घरदात आजी-आजनोबदा असर्े म्हर्जे संस्कदारदाचे विद्यदापीठच असते, ही जदार्ीि हनोर्े.
(्नदाट्यछटदा) विरूद्दार्थी शब््द, वलंग, आई-बदाबदांविष्यी मदावहती. करू्न ्देर्े.
७. राष्टट्रतपिा महात्मा गांधी शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, समदा्नदार्थी शब््द, िदाक््यदात ‘रदाष्टट्रवपतदा महदात्मदा गदांधी’ ्यदांच््यदा जीि्न ि कदा्यदा्थची मदावहती ्देर्े. लेख्न, अिलनोक्न ि संभदाषर् कौशल््य महदात्मदा गदांधीजी ्यदांचे ्देशदाच््यदा स्िदातंत्र्य लढ्दात मनोलदाचे ्यनोग्ददा्न आहे, त््यदाची मदावहती हनोर्े.
(गद्य) उप्यनोग, महदापुरुषदांची ओळख.
८. शाळा आतण सुट् टी शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, चूक की बरनोबर, शुद् िषदा्थच््यदा बदारदा मवहन््यदांचदा पररच्य कवितेच््यदा मदाध््यमदातू्न ्देर्े. मदावहती ि लेख्न कौशल््य बदारदा मवह्ने ्यदांचे ज्दा्न कवितेच््यदा मदाध््यमदातू्न ्देर्े.
(पद्य) शब््द, शेिटी समदा्न अक्षरदाचे शब््द, मवहन््यदांची ्नदािे.
९. भे्दभाव शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, चूक की बरनोबर, कनोर्-कनोर्दास म्हर्दाले, घरदात ्नव््यदा्ने लहदा्न भदाऊ आल््यदा्नंतर म्नदात प्रेमच असदािे, ही संभदाषर् कौशल््य लहदा्न भदािदा-बवहर्ीविष्यी प्रेमभदाि्नदा व्नमदा्थर् करर्े.
(गद्य) वलंग, िच्न, िदाक््यदात उप्यनोग, ‘अं’ मदात्रदा असलेले शब््द. वशकिर् ्देर्े.
१०. समसमान शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, इंग्जी शब््द, िच्न, मुलगदा असनो की मुलगी. सिदाां्नी सि्थ कदामे करदा्यलदा हिी, लेख्न ि िदाच्न कौशल््य मुलगदा-मुलगी असदा भे्ददाभे्द ्न करतदा समसमदा्न िदागदािे, ही जदार्ीि हनोर्े.
(गद्य) ्निी्न शब््द त्यदार करर्े. त््यदाविष्यी द्ेष वकंिदा लदाज बदाळगू ्न्ये, ही भदाि्नदा व्नमदा्थर् करर्े.
११. रि्यत्न शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, चूक की बरनोबर, कनोर्-कनोर्दास म्हर्दाले, प्र्यत््नदांची परदाकदाष्टदा केली की, जगदात कनोर्तीही गनोष्ट अशक््य लेख्न ि िदाच्न कौशल््य प्र्यत््न करर्दारी व््यक्ती सततच््यदा प्र्यत््नदांच्पदा बळदािर विज्य वमळविते, ही जदार्ीि हनोते.
(गद्य) िच्न, जनोडदाक्षरे, ्निी्न शब््द त्यदार करर्े. ्नदाही, ही वशकिर् वमळते.
१२. श्रध््दा शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, चूक की बरनोबर, अभ््यदास केलदा तरच परीक्षेत उत्तम गुर् वमळतील, ही वशकिर् लेख्न ि संभदाषर् कौशल््य अभ््यदासदावशिदा्य परीक्षेत चदांगेले गुर् वमळर्दार ्नदाहीत, त््यदासदाठी अभ््यदास महत्तिदाचदा ही वशकिर् वमळते.
(गद्य) समदा्नदार्थी शब््द, विरूद्दार्थी शब््द, विचदार करदा. वमळते.
१३. माझी बाहुली शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, कदा्य झदाले ते वलहदा, बदाहुलदा-बदाहुलीच््यदा लग््नदाची गंमत कवितेतू्न वलवहत म्ननोरंज्न लेख्न ि िदाच्न कौशल््य लहदा्न मुलदां्नदा खेळण््यदात रममदार् हनोतदां्नदा खूप आ्नं्द वमळतनो, तनो आ्नं्द ्देर्े.
(पद्य) समदा्न अक्षर असर्दारे शब््द, िदाक््यदात उप्यनोग, कवितदा करर्े. करर्े.
१४. शाळा रिवेश शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, िच्न, वलंग, िदाक््यदात गरीब-श्ीमंत हदा भे्दभदाि करू ्न्ये, ही वशकिर् ्देर्े. रच्नदात्मक कौशल््य गुर्दांिरू्न मदार्सदाचे व््यवक्तमत्ि ओळखले जदाते.
(गद्य) उप्यनोग, शब््द िदाचदा ि वलहदा, शब््दकनोडे.
१५. न््यूनगंड शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, चूक की बरनोबर, िच्न, ‘मी हे करू शकर्दार ्नदाही’ ही वभती कदाढू्न टदाकण््यदासदाठी प्रेरर्दा ्नदाविण््यतदा ि अिलनोक्न कौशल््य म्नदातील न््यू्नगंड ्दूर करू्न म्नदात आत्मविश्िदास व्नमदा्थर् करर्े.
(गद्य) िदाक््यदात उप्यनोग, िुलदांची ्नदािे शनोधदा. ्देर्े.
१६. परीस्वप्न शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, कदा्य ते वलहदा, परीकर्ेत रममदार् हनोऊ्न कवितेच््यदा मदाध््यमदातू्न आ्नं्द ्देर्े. िदाच्न कौशल््य मुलदां्नदा पऱ््यदांमध््ये, त््यदांच््यदा स्िप््नदामध््ये रमू्न आ्नं्दी व्हदा्यलदा आिडते, तनो आ्नं्द ्देर्े.
(पद्य) विरूद्दार्थी शब््द, समदा्न अक्षर असर्दारे शब््द, तुम्हदालदा कदा्य
िदाटेल.
१७. ररकामं घरटं शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, चूक की बरनोबर, पक््यदांविष्यी म्नदात आपुलकी, प्रेम, वजव्हदाळदा व्नमदा्थर् हनोर्े. िदाच्न ि लेख्न कौशल््य पक्षी, त््यदांचदा आिदाज, त््यदांचदा िदािर म्नदालदा आ्नं्द ्देतनो ि लळदा लदाितनो, ते िर््थ्न करर्े.
(गद्य) विरूद्दार्थी शब््द, िदाक््यदात उप्यनोग, आिडर्दारे पक्षी.
१८. आईचं मन शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, चूक की बरनोबर, इंग्जी शब््द, समदा्नदार्थी आई-मुलदाच््यदा वजिदापदाड प्रेमदाची भदाि्नदा पनोहचविर्े. लेख्न कौशल््य मुलदाच््यदा प्रेमदापनोटी आई वकती संघष्थ करते, ्यदाची जदार्ीि हनोते.
(गद्य) शब््द, जंगल ्यदा विष्यदािर मदावहती, प्रदाण््यदांची ्नदािे.
१९. समसमान खच्च शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, जनोड्दा जुळिदा, एकत्र कुटुंबदात रदाहतदां्नदा सिदाां्नी समसमदा्न िदाटदा ि खच्थ िदाटू्न अिलनोक्न आवर् लेख्न कौशल््य सिदाां्नी सदारखदा खच्थ करदािदा, कुटुंब एकवत्रत आ्नं्ददा्ने ठेिदािे, हे वशकतदा ्येते.
(गद्य) विरूद्दार्थी शब््द, जनोडदाक्षरे, मदाझी शदाळदा. घ््यदािदा, ही वशकिर् ्देर्े.
२०. मुलांची शाळा शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, कदा्य ते वलहदा, समदा्न वशक्षक र्द्नदालदा विद्यदार्थीच वशक्षक ब्नू्न वशकवितदात, तनो आ्नं्द लेख्न ि िदाच्न कौशल््य विद्यदार्थी वशक्षक ब्नू्न जेव्हदा वशकवितदात, तेव्हदा त््यदांचदा आत्मविश्िदास बघर्े.
(पद्य) अक्षर असर्दारे शब््द, िदाक््यदात उप्यनोग, वचत्रे पहदा. ्देर्े.
२१. माणसािील माणूसपण शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, चूक की बरनोबर, विरूद्दार्थी शब््द, शुद् विद्यदार््यदाांमधील उच्च कनोटीची प्रदामदावर्कतदा वशकविर्े. अिलनोक्न आवर् लेख्न कौशल््य स्पधधेत विज्य वमळदाल््यदा्नंतरही खरदा विजेतदा जनो असेल, त््यदालदा विज्यी घनोवषत करण््यदाचदा प्रदामदावर्कपर्दा अ्नुभिर्े.
(गद्य) शब््द, मदाझदा आिडतदा खेळ.
२२. म्दि शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, चूक की बरनोबर, िच्न, क्निदाळू, ्द्यदाळू, प्रेमळ ि इतरदां्नदा संकटदात म्दत करण््यदाचदा लेख्न कौशल््य कनोर्तेही ्नदाते ्नसतदां्नदा केिळ मदार्ुसकीच््यदा ्नदात््यदा्ने गरजिंतदां्नदा म्दत करर्े.
(गद्य) कठीर् शब््द, मदाझी आई. स्िभदािगुर् वशकविर्े.
२३. रटटवी शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, ररकदाम््यदा जदागदा, इंग्जी शब््द, िदाक््यदात ‘रटटिी’ ्यदा पक्षदाचदा लदागलेलदा लळदा ि त््यदाचे सुरेख वचत्रर् िर््थ्न लेख्न ि िदाच्न कौशल््य पक््यदां्नदा जीि लदािलदा की, ते ही आपल््यदालदा जीि लदाितदात ि सनोडू्न गेले की, म्न ्दुखदािते ही संिे्द्नशीलतदा
(गद्य) उप्यनोग, प्रदार्ी ि पक््यदांची ्नदािे. करर्े. अ्नुभिर्े.
२४. पाहुण््यांची फतििी शब््ददार््थ, प्रश््ननोत्तरे, कवितेच््यदा ओळी, जनोड्दा जुळिदा, शुद् पदािसदामुळे हनोर्दाऱ््यदा िवजतीचे िर््थ्न करर्े, ि पदािसदाचदा आ्नं्द लेख्न ि िदाच्न कौशल््य पदाहुण््यदांची पदािसदात हनोर्दारी िवजती ि त््यदातू्न ्नंतर त््यदांच््यदा म्दतीची भदाि्नदा व्नमदा्थर् हनोर्े.
(पद्य) शब््द, समदा्न अक्षर असर्दारे शब््द, मदाझदा आिडतदा पदाऊस. अ्नुभिर्े.
* नमुना सराव चाचणी-१ * नमुना सराव चाचणी-२
